ကခ်င္ သတင္းစာကို အစုိးရတပ္က တည္းျဖတ္
ဖနိဒါ | ဗုဒၶဟူးေန႔၊ ဇန္နဝါရီလ ၀၆ ရက္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ၁၇ နာရီ ၄၂ မိနစ္
ခ်င္းမုိင္ (မဇၩိမ)။ ။ ကခ်င္ဘာသာျဖင့္ ႏွစ္စဥ္ ထုတ္ေဝလာခဲ့ေသာ “JInghpaw Mungdaw Nsen” (ဂ်ိန္းေဖာ သတင္းစာ) စာေစာင္ကို ယခုႏွစ္တြင္ အစုိးရတပ္က ဦးေဆာင္ တည္းျဖတ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနသည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္ေန႔ အထိမ္းအမွတ္ မေနာပြဲ က်င္းပေရး ေကာ္မတီက ထုတ္ေဝေသာ သတင္းစာတြင္ ပါရွိေသာ သတင္း၊ ေဆာင္းပါးမ်ား အားလံုးကို ဗမာလို ျပန္ဆိုေပးရၿပီး တည္းျဖတ္မႈကို ေျမာက္ပိုင္းတုိင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္မွ စစ္သားမ်ားလက္သို႔ အပ္ထားၾကရသည္။
“ဒီႏွစ္ေတာ့ Editing ကုိ သူတုိ႔တုိင္းက စစ္ဗုိလ္၊ စစ္သားေတြပဲ လာလုပ္ေနတယ္။ အဂၤလိပ္လုိ ေရးထားတဲ့ ေဆာင္းပါးေတြ၊ ကခ်င္လုိေရးတာေတြ အကုန္လံုး ဗမာလုိ ျပန္ေပးရတယ္” ဟု မေနာပဲြ က်င္းပေရး ေကာ္မတီဝင္တဦးက မဇိၩမကို ေျပာသည္။
စစ္တိုင္းဌာနခ်ဳပ္ လိုခ်င္သည့္အတိုင္း မလိုက္နာလွ်င္ စာေစာင္ ထုတ္ခြင့္မေပးဟု ေျပာဆိုခဲ့သည္။
ဇန္နဝါရီလ ၁၀ ရက္ေန႔တြင္ က်ေရာက္ေသာ ကခ်င္ျပည္နယ္ေန႔ အထိမ္းအမွတ္ပြဲကုိ ဇန္နဝါရီ ၅ ရက္ေန႔မွ ၁၁ ရက္ေန႔အထိ က်င္းပမွာျဖစ္ၿပီး ကခ်င္႐ိုးရာ မေနာပြဲျဖင့္လည္း ေဖ်ာ္ေျဖရန္ စီစဥ္ထားၾကသည္။
၂၀၀၅ ခုႏွစ္ ကတည္းက ဂ်ိန္းေဖာ သတင္းစာကို ျဖန္႔ခ်ီခဲ့ျပီး အဓိကအားျဖင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ အေၾကာင္းမ်ား၊ ကခ်င္ တုိင္းရင္းသားမ်ား အေၾကာင္း၊ ကခ်င္႐ုိးရာ သမုိင္းအေၾကာင္းမ်ားႏွင့္ မေနာပြဲသုိ႔ တက္ေရာက္လာသည့္ ဧည့္သည္ေတာ္မ်ား အေၾကာင္း သတင္း အခ်က္အလက္မ်ား ပါရွိခဲ့သည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က စာမ်က္ႏွာ ၁၂ မ်က္ႏွာပါ သတင္းစာ အေစာင္ေရ ၁၅၀၀ ေက်ာ္ ထုတ္ေဝခဲ့သည္ဟု စံုစမ္း သိရွိရသည္။
ယခုႏွစ္တြင္ ထူးထူးျခားျခား စစ္အာဏာပိုင္မ်ားက ကန္႔သတ္မႈ ျပဳလုပ္လာခဲ့ျပီး မထုတ္သင့္ေသာ သတင္းမ်ား မထုတ္ျပန္ရန္ မွာၾကားမႈမ်ား ျပဳလုပ္လာခဲ့သည္။
အလားတူ ဗန္ေမာ္ၿမိဳ႕ရွိ ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ “ေကာက္သစ္စား မေနာပြဲ” တြင္ မေနာပြဲခ်ိန္အတြင္း ခြင့္ျပဳခ်က္ မရဘဲ ေန႔စဥ္သတင္းစာ ထုတ္ေဝ ေရာင္းခ်ျခင္း၊ မေနာပြဲ သတင္းစာမ်ား ေရာင္းခ်ျခင္းႏွင့္ မေနာပြဲႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ဗီစီဒီေခြမ်ား ေရာင္းခ် ျဖန္႔ေဝခဲ့သျဖင့္ ေကာ္မတီဝင္ ၄ ဦးကုိ စစ္အစုိးရက ေခၚယူ စစ္ေဆးခဲ့သည္ဟု ကခ်င္ သတင္းဌာနတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ေျမာက္ပိုင္းတိုင္း စစ္တိုင္းမွႉး ဗိုလ္ခ်ဳပ္စိုးဝင္းက ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရယူထားေသာ အဖြဲ႔ႀကီးျဖစ္သည့္ ကခ်င္ လြတ္ေျမာက္ေရး အဖြဲ႔ (ေကအိုင္အို) အဖြဲ႔ဝင္မ်ားကိုလည္း အဖြဲ႔၏ စစ္ဝတ္စံုကို မဝတ္ဆင္ရန္ ဒီဇင္ဘာ ၃၁ ရက္ေန႔က ညႊန္ၾကားထားမႈလည္း ရွိေနျပန္၍ တင္းမာမႈမ်ား ျဖစ္ထြန္းလာေနသည္။
“ဟုတ္တယ္။ မေနာပြဲ ေကာ္မတီေတြနဲ႔ သူတုိ႔ဘက္က ဗုိလ္မႉးႀကီးတုိ႔ မေနာပြဲနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ စည္းေဝး လုပ္တယ္။ ဝတ္စံု မဝတ္ရဘူး၊ ေကအုိင္အုိအေနနဲ႔ မေနာပြဲ လာမယ္ဆုိရင္လည္း အရပ္ဝတ္နဲ႔လာဖုိ႔ စာပုိ႔လာတယ္” ဟု ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕မွ ေကအုိင္အုိ ဆက္ဆံေရး႐ံုးမွ တာဝန္ရွိသူ တဦးက မဇိၩမကုိ ေျပာသည္။
ေကအိုင္အို ဗဟို႐ံုးခ်ဳပ္တြင္ ယေန႔တြင္ ထိပ္ပုိင္း ေခါင္းေဆာင္မ်ား သီးျခား ျပဳလုပ္ေသာ အစည္းအေဝးက ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ စီတာပူ ရပ္ကြက္တြင္ မနက္ျဖန္တြင္ စတင္ ျပဳလုပ္မည္ျဖစ္ေသာ မေနာပြဲသို႔ ကိုယ္စားလွယ္သာ ေစလႊတ္ရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္တြင္ ေကအိုင္အိုအဖြဲ႔ဝင္ ၁၀၀၀ ေက်ာ္ ျပည္နယ္ပြဲသို႔ တက္ေရာက္ ကျပခဲ့သည္။
ေျမာက္ပုိင္းတုိင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္ (မပခ) တုိင္းမႉးႏွင့္ ေကအုိင္အုိ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားက ၿပီးခဲ့သည့္လ ၂၉ ရက္ေန႔က ၁၀ ႀကိမ္ေျမာက္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ရာ ေကအုိင္အုိအဖြဲ႔ကုိ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ပါ ကခ်င္ တုိင္းရင္းသားမ်ား၏ ရပုိင္ခြင့္မ်ားကုိ အေသးစိတ္ စာေရးသား တင္ျပရန္ နအဖဘက္က ေတာင္းဆုိထားသည္ဟု ေကအုိင္အို သတင္း ရပ္ကြက္တခုက ေျပာသည္။
ေကအုိင္အို သည္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၅ ရက္ေန႔တြင္ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္အတြက္ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ခဲ့ရာမွ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္တြင္ စစ္အစုိးရႏွင့္ အပစ္ခတ္ ရပ္စဲခဲ့သည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္ေန႔ အထိမ္းအမွတ္ မေနာပြဲ က်င္းပေရး ေကာ္မတီက ထုတ္ေဝေသာ သတင္းစာတြင္ ပါရွိေသာ သတင္း၊ ေဆာင္းပါးမ်ား အားလံုးကို ဗမာလို ျပန္ဆိုေပးရၿပီး တည္းျဖတ္မႈကို ေျမာက္ပိုင္းတုိင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္မွ စစ္သားမ်ားလက္သို႔ အပ္ထားၾကရသည္။
“ဒီႏွစ္ေတာ့ Editing ကုိ သူတုိ႔တုိင္းက စစ္ဗုိလ္၊ စစ္သားေတြပဲ လာလုပ္ေနတယ္။ အဂၤလိပ္လုိ ေရးထားတဲ့ ေဆာင္းပါးေတြ၊ ကခ်င္လုိေရးတာေတြ အကုန္လံုး ဗမာလုိ ျပန္ေပးရတယ္” ဟု မေနာပဲြ က်င္းပေရး ေကာ္မတီဝင္တဦးက မဇိၩမကို ေျပာသည္။
စစ္တိုင္းဌာနခ်ဳပ္ လိုခ်င္သည့္အတိုင္း မလိုက္နာလွ်င္ စာေစာင္ ထုတ္ခြင့္မေပးဟု ေျပာဆိုခဲ့သည္။
ဇန္နဝါရီလ ၁၀ ရက္ေန႔တြင္ က်ေရာက္ေသာ ကခ်င္ျပည္နယ္ေန႔ အထိမ္းအမွတ္ပြဲကုိ ဇန္နဝါရီ ၅ ရက္ေန႔မွ ၁၁ ရက္ေန႔အထိ က်င္းပမွာျဖစ္ၿပီး ကခ်င္႐ိုးရာ မေနာပြဲျဖင့္လည္း ေဖ်ာ္ေျဖရန္ စီစဥ္ထားၾကသည္။
၂၀၀၅ ခုႏွစ္ ကတည္းက ဂ်ိန္းေဖာ သတင္းစာကို ျဖန္႔ခ်ီခဲ့ျပီး အဓိကအားျဖင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ အေၾကာင္းမ်ား၊ ကခ်င္ တုိင္းရင္းသားမ်ား အေၾကာင္း၊ ကခ်င္႐ုိးရာ သမုိင္းအေၾကာင္းမ်ားႏွင့္ မေနာပြဲသုိ႔ တက္ေရာက္လာသည့္ ဧည့္သည္ေတာ္မ်ား အေၾကာင္း သတင္း အခ်က္အလက္မ်ား ပါရွိခဲ့သည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က စာမ်က္ႏွာ ၁၂ မ်က္ႏွာပါ သတင္းစာ အေစာင္ေရ ၁၅၀၀ ေက်ာ္ ထုတ္ေဝခဲ့သည္ဟု စံုစမ္း သိရွိရသည္။
ယခုႏွစ္တြင္ ထူးထူးျခားျခား စစ္အာဏာပိုင္မ်ားက ကန္႔သတ္မႈ ျပဳလုပ္လာခဲ့ျပီး မထုတ္သင့္ေသာ သတင္းမ်ား မထုတ္ျပန္ရန္ မွာၾကားမႈမ်ား ျပဳလုပ္လာခဲ့သည္။
အလားတူ ဗန္ေမာ္ၿမိဳ႕ရွိ ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ “ေကာက္သစ္စား မေနာပြဲ” တြင္ မေနာပြဲခ်ိန္အတြင္း ခြင့္ျပဳခ်က္ မရဘဲ ေန႔စဥ္သတင္းစာ ထုတ္ေဝ ေရာင္းခ်ျခင္း၊ မေနာပြဲ သတင္းစာမ်ား ေရာင္းခ်ျခင္းႏွင့္ မေနာပြဲႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ဗီစီဒီေခြမ်ား ေရာင္းခ် ျဖန္႔ေဝခဲ့သျဖင့္ ေကာ္မတီဝင္ ၄ ဦးကုိ စစ္အစုိးရက ေခၚယူ စစ္ေဆးခဲ့သည္ဟု ကခ်င္ သတင္းဌာနတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ေျမာက္ပိုင္းတိုင္း စစ္တိုင္းမွႉး ဗိုလ္ခ်ဳပ္စိုးဝင္းက ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရယူထားေသာ အဖြဲ႔ႀကီးျဖစ္သည့္ ကခ်င္ လြတ္ေျမာက္ေရး အဖြဲ႔ (ေကအိုင္အို) အဖြဲ႔ဝင္မ်ားကိုလည္း အဖြဲ႔၏ စစ္ဝတ္စံုကို မဝတ္ဆင္ရန္ ဒီဇင္ဘာ ၃၁ ရက္ေန႔က ညႊန္ၾကားထားမႈလည္း ရွိေနျပန္၍ တင္းမာမႈမ်ား ျဖစ္ထြန္းလာေနသည္။
“ဟုတ္တယ္။ မေနာပြဲ ေကာ္မတီေတြနဲ႔ သူတုိ႔ဘက္က ဗုိလ္မႉးႀကီးတုိ႔ မေနာပြဲနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ စည္းေဝး လုပ္တယ္။ ဝတ္စံု မဝတ္ရဘူး၊ ေကအုိင္အုိအေနနဲ႔ မေနာပြဲ လာမယ္ဆုိရင္လည္း အရပ္ဝတ္နဲ႔လာဖုိ႔ စာပုိ႔လာတယ္” ဟု ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕မွ ေကအုိင္အုိ ဆက္ဆံေရး႐ံုးမွ တာဝန္ရွိသူ တဦးက မဇိၩမကုိ ေျပာသည္။
ေကအိုင္အို ဗဟို႐ံုးခ်ဳပ္တြင္ ယေန႔တြင္ ထိပ္ပုိင္း ေခါင္းေဆာင္မ်ား သီးျခား ျပဳလုပ္ေသာ အစည္းအေဝးက ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ စီတာပူ ရပ္ကြက္တြင္ မနက္ျဖန္တြင္ စတင္ ျပဳလုပ္မည္ျဖစ္ေသာ မေနာပြဲသို႔ ကိုယ္စားလွယ္သာ ေစလႊတ္ရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္တြင္ ေကအိုင္အိုအဖြဲ႔ဝင္ ၁၀၀၀ ေက်ာ္ ျပည္နယ္ပြဲသို႔ တက္ေရာက္ ကျပခဲ့သည္။
ေျမာက္ပုိင္းတုိင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္ (မပခ) တုိင္းမႉးႏွင့္ ေကအုိင္အုိ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားက ၿပီးခဲ့သည့္လ ၂၉ ရက္ေန႔က ၁၀ ႀကိမ္ေျမာက္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ရာ ေကအုိင္အုိအဖြဲ႔ကုိ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ပါ ကခ်င္ တုိင္းရင္းသားမ်ား၏ ရပုိင္ခြင့္မ်ားကုိ အေသးစိတ္ စာေရးသား တင္ျပရန္ နအဖဘက္က ေတာင္းဆုိထားသည္ဟု ေကအုိင္အို သတင္း ရပ္ကြက္တခုက ေျပာသည္။
ေကအုိင္အို သည္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၅ ရက္ေန႔တြင္ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္အတြက္ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ခဲ့ရာမွ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္တြင္ စစ္အစုိးရႏွင့္ အပစ္ခတ္ ရပ္စဲခဲ့သည္။
No comments:
Post a Comment