စစ္မွန္ေသာျပည္ေထာင္စု ေပၚထြန္းေရး - ဗမာလူမ်ဳိးစု ဘာေတြလုပ္သင့္
ဒီတပတ္ မ်က္ေမွာက္ေရးရာ သတင္းသံုးသပ္ခ်က္ ေဆြးေႏြးခန္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီမုိကေရနဲ႔ ထပ္တူထပ္မွ် အေရးႀကီးတဲ့ ျပႆနာ တရပ္ဟာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုမ်ား ျပႆနာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီျပႆနာရဲ ႔ အေျခခံဟာ ဖဒရယ္ လို႔ေခၚတဲ့ စစ္မွန္တဲ့ ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႔စည္းေရး၊ တိုင္းရင္းသားမ်ား ကုိယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ self-determination ရရွိေရးကိစၥ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကိစၥ ဘာေၾကာင့္ မေျပမလည္ ျဖစ္ေနရတာလဲ၊ ဘယ္လိုေျဖရွင္းရမလဲဆိုတာေတြကို ျမန္မာ့အေရး ကြ်မ္းက်င္သူ ပါေမာကၡ Josef Silverstein နဲ႔ ဦးေက်ာ္ဇံသာ တို႔ ေဆြးေႏြးတင္ျပထားပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တိုင္းရင္းသားေတြက ဖဒရယ္ (federal) ဖြဲ႔စည္းပံု လိုခ်င္ၾကတယ္။ ဖဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႔စည္းခ်င္ ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ စစ္အစိုးရက - စစ္အစိုုးရတင္မကပါဘူး - ဗမာတခ်ဳိ ႔ကလည္း ဖဒရယ္ျပည္ေထာင္စုကို မလိုခ်င္ၾကပါဘူး။ သူတို႔အျမင္မွာ ဖဒရယ္စံနစ္ဆိုသည္မွာ ျပည္ေထာင္စုကို ၿပိဳကြဲပ်က္စီးေစမယ့္ စံနစ္လို႔ ျမင္ေနၾကပါတယ္။ သူတို႔အျမင္ မွန္ပါသလား။
Prof. Josef Silverstein ။ ။ မွန္တယ္လို႔ က်ေနာ္ လံုးဝမထင္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဗမာစစ္တပ္သာမက၊ ဗမာလူမ်ဳိးတခ်ဳိ ႔ကပါ ဒီလို ယူဆေနၾက တယ္ ဆိုတာကေတာ့ မွန္ပါတယ္။ တုိင္းရင္းသားေတြကေတာ့ အဲဒီလို မျမင္ၾကပါဘူး။ သူတုိ႔ဟာ ၁၉၄၇ ပင္လံုညီလာခံကို ျပန္ၾကည့္ၾက ပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေတြ သူတို႔အက်ဳိးစီးပြားကို သူတုိ႔ ဆက္လက္ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုမ်ိဳး၊ ဖြဲ႔စည္းပံုမ်ဳိး လုိခ်င္ၾကတယ့္ အယူအဆကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက လက္ခံၿပီး ပံုေဖာ္ဖို႔ ရည္ရြယ္ခဲ့တာပါ။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဒီလို ဖဒရယ္ ဒါမွမဟုတ္ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ အယူအဆကို လက္မခံႏိုင္တဲ့လူေတြဟာ ဒီတုိင္းရင္းသားေတြ ကိုယ့္ၾကမၼာ ကိုယ္ဖန္တီးခြင့္ ဆိုတာဟာ ျပည္ေထာင္စုၿပိဳကြဲေရး မူျဖစ္တယ္လို႔ ျမင္ၾကတာ ဘာေၾကာင့္လို႔ ထင္ပါသလဲ။ သူတို႔ သင္ခဲ့ရတဲ့ သမိုင္းက ဒီလုိအျမင္ကို ဦးတည္ေစသလား၊ ဒီလို ဖဒရယ္ ဆန္႔က်င္ေရး အယူအဆကို ဘယ္နည္းနဲ႔ တိုက္ဖ်က္ၾကမလဲ။ ပညာေရးနဲ႔ ျပဳျပင္လို႔ ရႏိုင္ပါမလား။
Prof. Josef Silverstein ။ ။ ဒါက သိပ္ရႈပ္ေထြးတဲ့ ေမးခြန္းျဖစ္ပါတယ္။ ပထမဦးဆံုးအေနနဲ႔ ဖဒရယ္ျပည္ေထာင္စု အယူအဆဟာ ဗမာေတြနဲ႔အတူ ျပည္ေထာင္စုအတြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ပါဝင္ေနထိုင္ႏိုင္ေရးအတြက္ တိုင္းရင္းသားေတြဘက္က လိုလားတဲ့ အယူအဆ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဖဒရယ္ျပည္ေထာင္စုအားျဖင့္ သူတို႔ရဲ ႔ ယဥ္ေက်းမႈ စရိုက္လကၡဏာေတြကို ထိန္းသိမ္းႏိုင္ၾကမယ္လို႔ ခံယူၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဖဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ဆုိတာဟာ ျပည္ေထာင္စုအတြင္းမွာ တုိင္းရင္းသားအားလံုး ပါဝင္လာႏိုင္ဖို႔အတြက္ တံခါးဖြင့္လွစ္ထားတဲ့ စံနစ္ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဒီအယူအဆကို ဗမာလူမ်ဳိးတခ်ဳိ ႔နဲ႔ စစ္တပ္ကပါ လက္မခံခဲ့ပါဘူး။ ဆိုေတာ့ ဒီအယူအဆကို သူတုိ႔လက္ခံ နားလည္ သေဘာေပါက္ လက္ခံလာေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ရင္ သင့္ေတာ္မယ္ထင္ပါသလဲ။ ျပည္ေထာင္စုသမိုင္းသစ္ကုိပဲ ျပန္ေရးၿပီး သင္ေပးရမလား။ ပညာေရးကတဆင့္ ျပဳျပင္လို႔ ရႏိုင္မယ္ ထင္ပါသလား။
Prof. Josef Silverstein ။ ။ ပထမဦးဆံုးကေတာ့ စစ္တပ္ဟာ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ကစၿပီး ဗမာႀကီးစိုးေသာႏိုင္ငံ ျဖစ္ေျမာက္ေရးကို စိုက္လိုက္ မတ္တပ္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ဗမာအယူအဆ၊ ဗမာစကား၊ ဗမာလူမ်ဳိး ဆုိတာကိုသာ အနာဂတ္ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ ႔ အေျခခံျဖစ္ရမယ္ဆုိၿပီး လုပ္ခဲ့တာပါ။ ဒါေပမဲ့ ဒီအယူကို အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးတာမ်ဳိး မရွိခဲ့ပါဘူး။ ဒီလို လုပ္လုိ႔ သင့္ေတာ္ပါမလားဆုိတာကိုလည္း အေလးအနက္ ဆင္ျခင္စဥ္းစားခဲ့ၾကတာ မရွိပါဘူး။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္တုန္းက သူတုိ႔ ဆႏၵအရ ျပည္ေထာင္စုအတြင္း ပါဝင္လာၾကတဲ့ တုိင္းရင္းသားေတြက သူတို႔ကိစၥကို ေဖာ္ေဆာင္ဖုိ႔ အခြင့္အလမ္း မရခဲ့ၾကပါဘူး။ အစကတည္းကိုက စစ္တပ္ကပဲ ဗမာႀကီးစိုးေရး အယူအဆနဲ႔ ဝင္ေရာက္ၿပီး ဗမာအျမင္၊ ဗမာယဥ္ေက်းမႈ၊ ဗမာလူမ်ဳိး ျဖစ္ေျမာက္ေရးေတြကို တႏိုင္ငံလံုးမွာ သြပ္သြင္းျပဳလုပ္ပါေတာ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီကေန ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အျငင္းပြားမႈနဲ႔ ျပႆနာေတြက အဲဒီကေန စတင္ခဲ့တာပါ။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဒါေပမဲ့ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္မတိုင္ခင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရၿပီးေနာက္ လြတ္လပ္ေရးအစပုိင္းကတည္းက တုိင္းရင္းသားကုိယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ အယူအဆ ဆံုးရႈံးခဲ့ရတာ မဟုတ္ဘူးလား။
Prof. Josef Silverstein ။ ။ ဟုတ္ပါတယ္ အစကတည္းက အဲဒီလုိ ျဖစ္ခဲ့တာပါ။ တိုင္းရင္းသားကုိယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ကို လက္မခံႏိုင္တဲ့ ဗမာေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ သာမန္ဗမာျပည္သူေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ရွိတုန္းကေတာ့ သူကို မလြန္ဆန္ႏိုင္ၾကပါဘူး။ ျမန္မာျပည္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ စည္းလံုးညီၫြတ္ေရး၊ ၾကြယ္ဝခ်မ္းသာေရး စတာေတြကို လိုခ်င္တဲ့လူတိုင္းဟာ ကုိယ့္အယူအဆ၊ ကိုယ္လူမ်ဳိး လကၡဏာ အသြင္အျပင္ေတြကို စြန္႔လႊတ္စရာမလုိဘဲ ပူးေပါင္းႏုိင္မွ၊ မွ်ေဝႏိုင္မွ ျဖစ္မယ္ဆုိတာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ ႔ သေဘာတရားပါပဲ။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဆိုေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း က်ဆံုးတာနဲ႔အတူ သူရဲ ႔ သေဘာတရားလည္း က်ဆံုးသြားခဲ့တာ အဲဒီကတည္းက ကန္႔ကြက္လိုသူေတြ၊ လက္မခံခ်င္သူေတြလည္း ရွိခဲ့ဆုိေတာ့ စစ္တပ္ကသာ မကဘူး၊ က်န္ဗမာတခ်ဳိ ႔ရဲ ႔ အျမင္ကိုပါ ေျပာင္းယူၾကရမွာ လြယ္ပါ့မလား။ ဒီ ဗမာႀကီးစိုးေရး အယူအဆ ပေပ်ာက္ဖို႔ဆိုတာ စစ္တပ္ႀကီးစိုးမႈ ပေပါက္သြားသည့္တုိင္ေအာင္ ဒီအယူအဆ ဆက္လက္ ရွင္သန္ေနအံုးမယ္ဆုိတဲ့ သေဘာေပါ့။ ဒါကို ပေပ်ာက္ေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္သင့္တယ္လို႔ ဆရာႀကီး ထင္ပါသလဲ။
Prof. Josef Silverstein ။ ။ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ဗမာေတြၾကား အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးညွိႏိႈင္းမႈ မရွိေသးသမွ် ကာလပတ္လံုး ဒီအယူအဆကုိ ပယ္ဖ်က္ဖို႔ဆုိတာ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ၿပီးေတာ့ ဗမာေတြဘက္ကလည္း အေပးအယူလုပ္ဖို႔ အဆင္သင့္ ရွိရပါလိမ့္မယ္။ တုိင္းရင္းသားေတြပဲ အေလွ်ာ့ေပး၊ ဗမာဘက္က မေလွ်ာ့ဘူးဆုိရင္ေတာ့ လံုးဝ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ Dialogue က အဲဒီလို မျဖစ္ရပါဘူး။ စည္းလံုးညီၫြတ္မႈကို အဲဒီလို တည္ေဆာက္လို႔ မရႏိုင္ပါဘူး။ စည္းလံုးမႈ၊ ညီၫြတ္မႈဆုိတာ လူေတြအခ်င္းခ်င္း ေျပာဆိုေဆြးေႏြးၾကရမယ္၊ အျပန္အလွန္ အေျခအတင္ ေျပာဆိုၿပီး အေျခခံတူညီမႈကို ရွာၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ တုိင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ညွိႏႈိင္းလို႔ တိုင္းရင္းသား ျဖစ္တည္မႈကို ဆက္လက္ခြင့္ျပဳလို႔ ဗမာလူမ်ဳိး၊ ဗမာအယူအဆ ေပ်ာက္ကြယ္သြားဖုိ႔လည္း မရွိပါဘူး။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဟုတ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဗမာလူမ်ဳိးတခ်ဳိ ႔က တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေတြရဲ ႔ အယူအဆေတြကို ဖြင့္ေပးလိုက္မယ္ဆုိရင္ ဗမာႀကီးစိုးမႈ ပေပ်ာက္သြားလိမ့္မယ္လို႔ စိုရိမ္ေနၾကတယ္လို႔ တခ်ဳိ ႔က တြက္ၾကပါတယ္။
Prof. Josef Silverstein ။ ။ က်ေနာ္ အယူအဆကို ေျပာရရင္ေတာ့ ဗမာမႈ ႀကီးစိုးေရးဟာ ဆက္ၿပီးေတာ့ အဓြန္႔ရွည္တည္ၿမဲမွာပါ။ အဲဒီလို ဗမာမႈ၊ ဗမာလူမ်ဳိး အဓြန္ရွည္တည္တံ့ ထြန္းကားခ်င္တယ္ဆိုရင္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုေတြရဲ ႔ ယဥ္ေက်းမႈ အယူအဆေတြနဲ႔ ျဖစ္တည္မႈေတြကို အားေပးၾကပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဗမာႀကီးစိုးေရးကို ကိုင္စြဲတဲ့ စစ္တပ္နဲ႔ အာဏာရွင္ေတြ ႀကီးစိုးေနတဲ့ ကာလပတ္လံုး တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီၫြႊတ္ေရး မရႏိုင္ပါဘူး။ တိုင္းျပည္မွာ ျပႆေတြ ႀကံဳေနရမွာပါ။ ဒီ တုိင္းရင္းသားျပႆနာကို လက္နက္အင္အားနဲ႔ ေျဖရွင္းလို႔ ဘယ္ေတာ့မွ ရႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးၿပီး ကဲ ခင္မ်ားတို႔ အယူအဆကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ လက္ခံေဆြးေႏြးၾကတာေပါ့ဗ်ား ဆိုတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မ်ဳိး ရွိမွ ျဖစ္မွာပါ။ ငါတုိ႔ဟာ အႀကီးအက်ယ္ဆံုးျဖစ္လို႔ ငါတုိ႔ ဆႏၵအတုိင္း ျဖစ္ရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ျမန္မာျပည္နဲ႔ သမုိင္းဟာ ေနာက္ထပ္ႏွစ္ေပါင္း (၅၀) ဒီအတုိင္းပဲ ရွိေနပါလိမ့္မယ္။ အရင္ ႏွစ္ေပါင္း (၅၀) လည္း ဒီအတုိင္းပဲ ျဖစ္လာခဲ့တာပါ။ ဒါဟာ ဝမ္းနည္းစရာ ေကာင္းတဲ့အခ်က္ပါ။ တဘက္နဲ႔တဘက္ ညိွႏိႈင္းၿပီး အက်ဳိးရွိေအာင္ လုပ္ႏုိင္ရဲ ႔နဲ႔ မလုပ္ၾကတာ ေတြ႔ေနရပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ ဗမာႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္တခ်ဳိ ႔ေတာင္ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးကိစၥကို ေျပာတဲ့ေနရာမွာ ဖဒရယ္မူ ဆုိတဲ့ အသံုးအႏႈန္းကုိ ေရွာင္ၾကပါတယ္။ ဒါဟာ ဗမာလူထု ေထာက္ခံမႈ က်ဆင္းသြားမွာကုိ စိုးလို႔မ်ားလားဆုိၿပီး တြက္ၾကသူေတြ ရွိၾကပါတယ္။ ဆရာႀကီး ဘယ္လိုသေဘာရပါသလဲ။
Prof. Josef Silverstein ။ ။ ဒါကိုေတာ့ က်ေနာ္ လက္မခံပါဘူး။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ စစ္အစိုးရရဲ ႔ အေၾကာင္းျပခ်က္ပါ။ ျပည္ေထာင္စု ၿဖိဳခြဲေရးအတြက္ ျပည္ပအင္အားစုေတြက ႀကံစည္းေနၾကတယ္၊ ျပည္တြင္းက ေနာက္လိုက္ေတြလည္း ရွိေနၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတုိ႔က ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းထားရတာ ျဖစ္တယ္ ဆုိတဲ့ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။
Prof. Josef Silverstein ။ ။ ဒါဟာ အဓိပၸါယ္မရွိဘူးလို႔ဘဲ ျမင္ပါတယ္။ ဒီ အေၾကာင္းျပခ်က္က ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ရွိလာခဲ့ေပမဲ့ ဘယ္ေတာ့မွ အေျဖ မေပၚခဲ့ပါဘူး။ တကယ္ စိုရိမ္စရာက ဗမာေတြနဲ႔ တုိင္းရင္းသားေတြၾကား သေဘာတူညီမႈ မရႏိုင္တဲ့ကိစၥ ျဖစ္ပါတယ္။ အခု တုိင္းရင္းသားေတြရဲ ႔ ေတာင္းဆုိမႈကို ၾကည့္ၾကရေအာင္ပါ။ သူတုိ႔ဟာ သံုးပြင့္ဆိုင္ ေတြ႔ဆံုေရးကို ေတာင္းဆိုေနၾကတာပါ။ စစ္တပ္ရယ္၊ ဗမာလူမ်ဳိးကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ ႏုိင္ငံေရးအင္အားစု နဲ႔ သူတုိ႔ တုိင္းရင္းသား ကုိယ္စားလွယ္ေတြ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးဖို႔သာ ေတာင္းဆိုၾကတာပါ။ ဒီ သံုးဖြဲ႔ေတြ႔ဆံုၿပီး ပူးေပါင္းမွ်ေဝႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းတခုကို ရွာရင္ ေတြ႔ကိုေတြ႔မွာပါ။ အဲဒီလို ေဆြးေႏြးမႈ ရွိရင္ေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွ ေတြ႔မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အေျဖမေတြ႔ရင္ေတာ့ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္က ႀကံဳလာရတဲ့ ၾကမ္းတမ္းခက္ထန္တဲ့ ေရစီးကေတာ့ ဆက္ၿပီးစီးေမ်ာေနပါလိမ့္မယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဆရာႀကီးအေနနဲ႔ ဗမာျပည္မွာလည္း ေနဘူးတယ္၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဗမာျပည္နဲ႔ ထိေတြ႔ဆက္ဆံလာခဲ့တာ ဘယ္အခ်ိန္ေတြကလဲ ဆိုတာကို ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႔ နည္းနည္းေျပာျပပါ။
Prof. Josef Silverstein ။ ။ က်ေနာ္ ျမန္မာျပည္ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ပထမဦးဆံုး Fulbright ပညာရွင္အေနနဲ႔ ေရာက္ခဲ့ ၿပီးေတာ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ ႔က ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွာ စာပို႔ခ်ရပါတယ္။ ေနာက္ ၁၉၆၁ ခုႏွစ္မွာ အေမရိကန္ ဧည့္ပါေမာကၡအျဖစ္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွာ စာပို႔ခ်ရပါတယ္။ ၁၉၆၂ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းေတာ့ က်ေနာ္ ဗမာျပည္မွာ ရွိေနပါတယ္။ ၁၉၇၀-၁၉၇၂ ခုႏွစ္ မွာလည္း က်ေနာ္ျမန္မာျပည္ကို ထပ္ေရာက္ပါတယ္။ သင္ၾကားပို႔ခ်ရင္ စာအုပ္ေတြ ေရးခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္နဲ႔ ထိေတြ႔မႈက အဲဒီတုန္းက မျပတ္ခဲ့ပါဘူး။ မၾကာေသးမီကာလမွာေတာ့ က်ေနာ္ ဗမာျပည္ကို သြားလို႔ မရေတာ့ပါဘူး။ စစ္အစိုးရက က်ေနာ္ကို အလုိမရွိဘူးလို႔ ဆုိပါတယ္။ ဗီဇာမေပးပါဘူး။ က်ေနာ္ကေတာ့ အဆင္သင့္ပါပဲ။ ျမန္မာျပည္ကို သြားခ်င္ပါတယ္။ စကားေတြ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ စာအုပ္ေတြ ဆက္ေရးခ်င္ပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဟုတ္ကဲ့ ဆရာႀကီး ဆႏၵျပည့္ဝပါေစလို႔ ဆုေတာင္းပါတယ္။ ဒီတင္ျပေဆြးေႏြးခ်က္ကေတာ့ စစ္မွန္တဲ့ ျပည္ေထာင္စု ေပၚထြန္းေရးအတြက္ ျမန္မာအေရးကြ်မ္းက်င္သူ အေမရိကန္ ပါေမာကၡ Josef Silverstein ကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ ေဆြးေႏြးခန္းမွာ ဗမာေတြဘက္က အဓိက လိုအပ္ခ်က္ကို ေဇာင္းေပးသြားသလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ ေနာက္အပတ္မွာ တုိင္းရင္းသားေတြ ဘက္ကေရာ စစ္မွန္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုေပၚထြန္းေရးအတြက္ ဘာေတြမ်ား လိုက္ေလ်ာေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုသလဲဆုိတာကို ေဇာင္းေပး ေဆြးေႏြး တင္ျပသြားပါမယ္။
တုိင္းရင္းသားစည္းလုံးညီညြတ္ေရး၊ဒုိ.အေရး၊ျပည္ေထာင္စုမျပဳိကြဲေရး၊ဒုိ.အေရး၊ဗမာစစ္အစုိးရ ျဖဳတ္ခ်ေရး၊ဒုိ.အေရးေဆာင္ပါးဖတ္ရွဴရန္၊
တုိင္းရင္းသားစည္းလုံးညီညြတ္ေရး၊ဒုိ.အေရး၊ျပည္ေထာင္စုမျပဳိကြဲေရး၊ဒုိ.အေရး၊ဗမာစစ္အစုိးရ၊ျဖဳတ္ခ်ေရး၊ဒုိ.အေရး၊
တုိင္းရင္းသားအသံတုိင္းရင္းသားစည္းလုံးညီညြတ္ေရး၊ဒုိ.အေရး၊ျပည္ေထာင္စုမျပဳိကြဲေရး၊ဒုိ.အေရး၊ဗမာစစ္အစုိးရ၊ျဖဳတ္ခ်ေရး၊ဒုိ.အေရး၊
ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးမွာဗုံေပါက္ကြဲသျဖင့္လူခုႏွစ္ေယာက္ေသဆုံးျပီးတစ္ဒါဇင္ဒဏ္ရာရခဲ့တဲ့သတင္းကုိေဖၚျပခဲ့ျပီးျဖစ္သည္၊မ
ႏွစ္ တုန္းက ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန.မွာလည္းနအဖတပ္ခမရ (၃၅၀)စစ္သားတစ္ေယာက္ကကရင္အမ်ဳိးသမီးတစ္ေယာက္ကုိမုဒိမ္းက်င့့္ျပီးေသနတ္ျဖင့္ပစ္သတ္ခဲ့ျခင္း၊ကြ်ဲႏြားမ်ားကုိပစ္သ တ္ျပီးအရက္နဲ.ေပ်ာ္ပါးစားေသာက္ခဲ့ျခင္းေတြကုိေစာ္ကားခဲ့ေလသည္၊ဒီႏွစ္မွာက်ေတာ့၊ဗုံေဖာက္ဖ်က္စီးခဲ့ျပန္သည္၊
ကခ်င္အမ်ဳိးသားတုိ.၏ရုိးရာပြဲေတာ္တစ္ခုျဖစ္ေသာမေနာပြဲေတာ္ကိုလည္းအေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးျပျပီးပိတ္ပင္ျခင္း၊အမ်ဳိးသားလကၡ ဏာမွတ္တုိင္မ်ားျဖဳတ္ခုိင္းျခင္း၊လူထုေတြေၾကာက္လန္.ေအာင္လုံျခဳံေရးတင္းက်ပ္ထားျခင္း၊ကခ်င္အမ်ဳိးသားစိတ္ဓါတ္ရွင္သန္
လာျခင္းကုိေၾကာက္ရြံ.ျပီးစစ္ဝတ္စုံမ်ားျဖင့္ပါဝင္ဆင္ႏႊဲျခင္းကုိတားဆီးျခင္းစေသာေစာ္ကားခ်က္မ်ားကုိလည္းလုပ္ခဲ့သည္၊
အခုမြန္အမ်ဳိးသားေန.မွာလည္းေၾကာ္ညာစာသားမ်ားကုိျဖတ္ေတာက္ခုိင္းျခင္း၊နည္းမ်ဳိးစုံျဖင့္လုိက္လံျခိမ္းေျခာက္ေနျခင္း၊အမ်ဳိး သားေန.အဆင္ေျပေခ်ာေမာမျဖစ္ေအာင္ေႏွာင့္ယွက္ျခင္း၊အမ်ဳိးသားေန.က်ၤီေရာင္ခ်တဲ့မြန္လူငယ္မ်ားႏွင့္ေက်ာင္းသားမ်ားကုိ အနီးကပ္ေစာင့္ၾကည့္ေနျခင္းစတဲ့ေစာ္ကားခ်က္မ်ားကုိလုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိသည္၊
ဗမာစစ္အစုိးရသည္တုိင္းရင္းသားတုိ.၏အမ်ဳိသားလကၡဏာမ်ားပေပ်ာက္ေအာင္စနစ္တက်လုပ္ေဆာင္ေနျပီးတုိင္းျပည္၏
တည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းမွဳကုိျခိမ္းေျခာက္ေနေၾကာင္းထင္ရွားသည္၊ျပည္သူလူထုေတြနဲ.လည္းစစ္မ်က္ႏွာဖြင့္ထားသည္၊အမ်ဳိးသား စည္းလုံးညီညြတ္ေရးကုိတည္ေဆာက္လုိတဲ့ဆႏၵမရွိ၊တုိင္းျပည္ကုိစာနာေထာက္ထားျခင္းမရွိတဲ့အျပင္စစ္တပ္တုိင္းျပည္အျဖစ္ ထူေထာင္ရန္ၾကဳိးပမ္းေနသည္၊
တိုင္းရင္းသားမ်ားစည္းလုံးညီညြတ္ေရးကုိမလုိလာတဲ့သျဖင့္အျမဲေသြးထုိးရန္တုိက္ေပးေနသည္၊ကရင္အမ်ဳိးသားအခ်င္းခ်င္း ရန္တုိက္ေပးျခင္း၊ကခ်င္ႏွစ္ဖြဲ.၊ရွမ္းႏွစ္ဖြဲ.၊မြန္သုံးဖြဲ.၊စသည့္အမႊားမႊားအျပားျပားျဖစ္ေအာင္ဖန္းတီးထားပါသည္၊သူတုိ.၏စစ္ဗ်ဳ ဟာအေခၚအေဝၚအရ ေဘဒဥပါယ္လုိ.ေခၚသည္၊ဒါေပမဲ့၊ပညာရွင္တုိ.၏အေခၚအေဝၚအရ ညစ္ပတ္တဲ့အက်င့္ဗ်ဴဟာျဖစ္သည္၊ အေၾကာင္းကေတာ့၊တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားႏွင့္ဗမာလူမ်ဳိးမ်ားသည္ သူမ်ားမဟုတ္ပါ၊တစ္ျပည္ထဲေန၊တစ္ျပည္ထဲေမြး၊တစ္ျပ ည္ထဲေသရမည့္သူမ်ားသာျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ညီအစ္ကုိေမာင္ႏွမမ်ားျဖစ္ေနသည္၊ထုိ.ေၾကာင့္၊ယင္းကဲ့သုိ.ဗ်ဴဟာမ်ဳိးကုိကုိယ့္ ညီအစ္ကုိေမာင္ႏွမမ်ားအၾကားသုံးစြဲလုိက္ျခင္းသည္ အင္မတန္မွေအာက္တန္းက်ယုတ္မာတဲ့ေဒဝဒတ္မင္း၏အက်င့္ကုိက်င့္ သုံးသူမ်ားျဖစ္ေသာေၾကာင့္ညစ္ပတ္တဲ့ဗ်ဴဟာလုိ.ပညာရွင္တုိ.ေခၚေဝၚသုံးစြဲခဲ့သည္၊ကုိယ္.ညီအစ္ကုိေမာင္ႏွမအခ်င္းခ်င္းေသြး
ထုိးရန္တုိက္ေပးေနျခင္းဟာ တုိင္းျပည္ကုိျဖဳိကြဲေနျခင္းပင္ျဖစ္သည္၊တစ္ျပည္ထဲေမြးတုိင္းသူျပည္သားမ်ားကုိေစာ္ကားေနျခင္း ပင္ျဖစ္ေပသည္၊
သုိ.ေသာ္၊ဒုိ.တာဝန္းအေရးသုံးပါးမွာတုိင္းရင္းသားစည္းလုံးညီညြတ္မွဳမျပဳိကြဲေရး၊ဒုိ.အေရးလုိ.ေအာ္ထားသည္၊သေဘာကေတာ့ ရွင္းရွင္းေလးပါ၊ဗမာစစ္အစုိးရအေနနဲ. တုိင္းရင္းသားတုိ.၏တန္ျပန္စစ္ပြဲကုိယာယီတားဆီးႏုိင္ရန္သုံးႏွဳန္းထားျခင္းျဖစ္သည္၊ တစ္ဖက္မွာမူ၊တုိင္းရင္းသားတုိ.၏အမ်ဳိးသားေရးလကၡဏာမ်ားကုိပေပ်ာက္ေအာင္စနစ္တက်လုပ္ေဆာင္ေနသည္၊တုိင္းရင္း သားတုိ.၏အမ်ဳိးသားလကၡဏာႏွင့္အမ်ဳိးသားအင္းအားေလ်ာ.ပါးလာတဲ့ေန.တစ္ေန.မွာ ယင္ဒုိ.တာဝန္းအေရးသုံးပါး၏ေၾကြ းေၾကာ္သံႏွင့္ဆုိင္ဘုတ္မ်ားဟာ ဗမာျပည္မျပဳိကြဲေရး၊ဒုိ.အေရး၊ဗမာလူမ်ဳိးမ်ားစည္းလုံးညီညြတ္ေရး၊ဒုိ.အေရးႏွင့္ဗမာအာဏာ စက္မ်ားရာသက္ပန္းတည္တံ့ခုိင္ျမဲေရး၊ဒုိ.အေရးေၾကြးေၾကာ္သံမ်ားသုိ.ေျပာင္းေအာ္မည္ဆုိတာကုိေသခ်ာေပါက္ျဖစ္ေပသည္၊
ထုိ.ေၾကာင့္၊တစ္ျပည္ထဲေမြးတစ္ေျမထဲေနတစ္ေရထဲေသာက္ျပည္သူလူထုမ်ားအေနနဲ.ဗမာစစ္အစုိးရကိုျဖဳတ္ခ်ဖုိ.အခ်ိန္တန္ ေနျပီျဖစ္သည္၊တုိင္းရင္းသားမ်ားအေနနဲ.လည္းစစ္အစုိးရ၏အၾကိမ္ေပါင္းေထာင္နဲ.ခ်ီပလီပလာအလိမ္ဥာဏ္မ်ား၏ဒဏ္ကေန ရုန္ထြက္ဖုိ.အခ်ိန္ေရာက္ေနျပီးျဖစ္သည္၊လက္ရွိဗမာစစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားဦးေဆာင္ေသာဗမာစစ္တပ္သည္တုိက္ရည္ခုိက္ရည္ ေကာင္းလုိ.ေကာင္းလုိ.ေအာင္ျမင္ေနတာမဟုတ္ဘဲ အလိမ္ဥာဏ္သုံးျပီးေကာက္က်စ္စဥ္းလဲယုတ္ကန္လုိ.ေအာင္ျမင္ေနတာ ျဖစ္ေပသည္၊
သမုိင္းေတြကုိျပန္သုံးသပ္ၾကပါ၊လြတ္လပ္ေရးရျပီးေနာက္ ၁၉၄၇ အေျခခံဥပေဒျဖင့္လိမ္ညာခဲ့လုိ.ဗမာျပည္မတ ည္ေဆာက္ခဲ့သည္၊ပထမဦးဆုံးက်င္းပခဲ့တဲ့ ၁၉၅၆ ခုႏွစ္ေရြးေကာက္ပြဲသည္ ညီညြတ္ေသာဖဆပလပါတီက (၅၃.၂)၊မဲဆႏၵနယ္(၁၃၅)ေနရာအႏုိင္ရရွိခဲ့သည္၊သုိ.ေသာ္၊ေရြးေကာက္ပြဲ၏ရလာဒ္ဟာကံမေကာင္းစြာျဖင့္သက္တမ္း(၂)ႏွစ္ ေလာက္သာရွည္ခဲ့ျပီး ၁၉၅၈ ခုႏွစ္မွာတုိင္းျပည္မျငိမ္မသက္မွဳအေၾကာင္းျပခ်က္နဲ.ဦးႏုကဦးေနဝင္အားအိမ္ေစာင့္အစုိးရတာဝန္လႊဲအပ္ေပးခဲ့သည္၊
ဗုိလ္ေနဝင္ဦးေဆာင္ေသာအိမ္ေစာင့္အစုိးရကေန(၁၉၆၀)ခုႏွစ္ေရြးေကာက္ပြဲကုိက်င္းပေပးခဲ့ျပန္ေပသည္၊ဤေရြးေကာက္ပြဲသည္မဲပုံေတြကုိေဖာက္ျပီးမဲခုိးဝွက္ခဲ့သည္၊ ၁၉၅၆ တုန္းကေရြးေကာက္ပြဲသည္မဲေပးႏုိင္သူေပါင္း (၃၃၄၀၂၀၀)ရွိရာကေန(၁၉၆၀)ခုႏွစ္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္မဲေပးႏုိင္သူေပါင္း (၅၅၁၃၈၉၅)ျဖစ္သြားတာဟာကမၻာကအံ့ၾသခဲ့ေလသည္၊ေျပာခ်င္တာကေတာ့၊(၄)ႏွစ္အတြင္မွာမဲေပးႏုိင္သူ(၆၅)ရာခုိင္ႏွဳန္း
ခုန္တက္သြားတာဟာဘယ္လုိမွမျဖစ္ႏုိင္တဲ့ျဖစ္ရပ္တစ္ရပ္ပါ၊သေဘာကေတာ့၊မဲအပုိေတြအဆင္သင့္ျပင္ဆင္ထားတဲ့သေဘာ
ျဖစ္ပါသည္၊ဤကဲ့သုိ.လိမ္လည္လွည့္ပတ္လာျပီးဦးႏုကဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာျပန္သည္၊တုိင္းရင္းသားေတြအေနနဲ.လည္းဥပေဒ ေဘာင္အတြင္းအမ်ဳိးသားအခြင့္အေရးေတာင္းဆုိခ်က္မ်ားလုပ္လာျပန္သည္၊ေပးသလုိလုိ၊မေပးသလုိလုိလုပ္ျပီးေတာ့(၄)ႏွစ္ ၾကာလာေသာ္ (၁၉၆၂)ခုႏွစ္တြင္ ျပည္ေထာင္စုျပဳိကြဲေရးေဘးအႏၱရာယ္မွကာကြယ္ရျခင္းဆုိျပီးအာဏာသိမ္းခဲ့သည္၊
ဤအာဏာသိမ္းပြဲသည္ရက္စက္ျပီး အစီစဥ္ရွိရွိလုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့အာဏာသိမ္းပြဲျဖစ္သည္၊ တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားကုိ
ေထာင္ထဲသုိ.ပုိ.လုိက္သည္၊ေထာင္ထဲတြင္လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရသည္၊အလာတူပင္၊၁၉၉၀ခုႏွစ္ေရြးေကာက္ပြဲဟာလည္း အားလုံးသိတဲ့အတုိင္းပါပဲ၊အႏုိင္ရသူမ်ားကုိေထာင္ထဲသုိ.ပုိ.ထားတာဟာယခုအခ်ိန္အထိပါ၊
အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ျပန္သုံးသပ္ေသာ္၊ ၁၉၄၈လြတ္လပ္ေရးရျပီးေနာက္ ဗမာတစ္က်ပ္၊တုိင္းရင္းသားမ်ားတစ္မတ္(သုိ.)တန္တူရည္တူအခြင့္အေရးမရရွိခဲ့လုိ.ျပည္တြင္းစစ္မီးေတာက္ေလာင္ခဲ့ျပီးတုိင္းရင္ းသားတပ္အင္းအားမ်ားေတာင့္တင္းခဲ့သည္၊ကရင္တပ္ကအင္စိန္ကိုသိမ္းပုိက္ႏုိင္တဲ့အေနအထားႏွင့္မြန္တပ္ကေမာ္လျမဳိင္ကုိ သိမ္းပုိက္ႏုိင္တဲ့အေနအထားသုိ.ေရာက္ရွိခဲ့သည္၊ဗမာစစ္အစုိးရေၾကာက္ရြံ.လာကေနအသိအမွတ္ျပဳလာတဲ့အေျခအေနသုိ. ေရာက္ရွိခဲ့ေလသည္၊ဤအခ်က္သည္တုိင္းရင္းသားတပ္တုိ.၏တုိက္ရည္ခုိက္ရည္ေၾကာင့္ျဖစ္သည္၊ဒါေၾကာင့္၊ဒီမိုကေရစီႏွင့္ျငိ မ္ခ်မ္းေရးလဲလွယ္ပြဲဆိုျပီးဗမာလူလိမ္ေခါင္းေဆာင္ေတြက ေၾကြးေၾကာ္သံလုပ္ျပီးတုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေခါင္းေဆာင္ေ ေတြကုိလိမ္လည္စည္းရုံးခဲ့သည္၊၁၉၆၀ မွာေရြးေကာက္ပြဲျပဳလုပ္ေပးသည္၊သုိ.ေသာ္၊မဲပုံေဖာက္ျပီးခုိးဝွက္ရာကေန
အႏုိင္ယူခဲ့သည္၊အႏုိင္ရတဲ့ဦးႏုေခါင္းေဆာင္ေသာသန္.ရွင္းဖဆပလကုိအိမ္ေစာင့္အစုိးရဦးေနဝင္ကအာဏာလႊဲေျပာင္းေပးလုိ က္သည္၊သုိေသာ္၊မ်ားမၾကာခင္မွာပင္၊ ၁၉၆၂ မွာအာဏာသိမ္းခဲ့ျပန္သည္၊တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြကလက္နက္လည္း ကုန္၊ကုိယ့္ႏုိင္ငံေရးပါတီလည္းရွဳံး၊ကုိယ့္လူေတြကလည္းေထာင္မွာထမင္းနီ၊ဟင္းပူးေတြနဲ.ဘဝမ်ားသုိ.ေရာက္ရွိခဲ့ရေလသည္၊
တဖန္၊၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲဟာဦးေနဝင္၏တစ္ပါတီစနစ္ကုိက်င့္သုံးေသာမဆလပါတီေၾကာင့္တုိင္းျပည္၏ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမွဳဒ ဏ္ကုိမခံႏုိင္လုိ.ျပည္သူလူထု၏အုံၾကြမွဳေၾကာင့္ေပၚေပါက္လာခဲ့တဲ့ေရြးေကာက္ပြဲလုိ.ေျပာရသည္၊ဤေရြးေကာက္ပြဲလည္းအႏုိင္ ရတဲ့ပါတီမ်ားကုိႏုိင္ငံေတာ္အာဏာလႊဲမေပးခဲ့အျပင္ ေထာင္ထဲသုိ.ပုိ.ခံလုိက္ရျပန္သည္၊တုိင္းရင္းသားႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားဖ်က္ သိမ္းခံခဲ့ရေလသည္၊သုိ.ေသာ္၊လက္နက္မ်ားဆုံးရွဳံးမွဳမရွိခဲ့ပါ၊
တစ္ဖက္မွာမူ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္အင္းအားစုမ်ားသည္ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီတပ္ေပါင္းစုျဖင့္အင္းအားေတာင့္တင္း
လာျပန္သည္၊စစ္တပ္အာဏာသိမ္းပြဲေၾကာင့္တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္နယ္ေျမေဒသသုိ.ေရာက္ရွိလာေသာေက်ာင္းသား အင္းအားလည္းထပ္တုိးလာျပန္သည္၊ဒီတစ္ခါက်ေတာ့၊ဗမာစစ္အစုိးရအတြက္တုိင္းရင္းသားမ်ားကုိစစ္ေရးအရအႏုိင္ယူခ်င္ သည္ အႏၱရာယ္ၾကီးလွသည္၊ထုိေၾကာင့္၊ျငိမ္ခ်မ္းေရးစကားႏွင့္ေသြးထုိးျဖဳိခြဲေရးတုိက္ပြဲဗ်ဴဟာကုိအသုံးျပဳသည္၊ျငိမ္ခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲ၊ဥပေဒေဘာင္အတြင္းသုိ.ဝင္ေရာက္ျခင္း၊လက္နက္နဲ.ျငိမ္ခ်မ္းေရးလဲလွယ္ျခင္းစတဲ့စကားလုံးမ်ားကုိသုံးျပီးစည္းရုံး ခဲ့ျပန္သည္၊တစ္ခ်ဳိ.ကတကယ္ယုံၾကည္လုိ.ျငိမ္ခ်မ္းေရးသေဘာတူလက္မွတ္ထုိးတဲ့တပ္ဖြဲ.မ်ားရွိသလုိအဖက္အဖက္အရပ္ရပ္
္ကေနဖိအားေပးမွဳေၾကာင့္ျငိမ္ခ်မ္းေရးယူထားရတဲ့အဖြဲ.လည္းရွိသည္၊ဒီလုိနဲပဲ၊မနာပေလာလည္က်ဆုံး၊အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီ တပ္ေပါင္းစုလည္းျပဳိကြဲခဲ့ရေလသည္၊ျငိမ္ခ်မ္းေရးယူျပီးေနာက္အမ်ဳိးသားညီလာခံတက္ၾကသည္၊အေျခခံဥပေဒေရဆြဲၾကသည္
ကုိယ့္လူမ်ဳိးအခြင့္အေရးအတြက္မဟာမိတ္တပ္ဖြဲ(၁၃)ျဖင့္စုေပါင္း၍တင္ျပၾကသည္၊ပယ္ခ်ခံရသည္၊ဤနည္းနဲ.ပင္၊ႏုိင္ငံေရး စကားေဆြးေႏြးရန္ျငိမ္ခ်မ္းေရးယူထားေသာ္လည္းအေျခခံဥပေဒေရဆြဲေရးေထာက္ခံသူမ်ားျဖစ္သြားသူမ်ားျဖစ္၊၊အေျခခံဥပ
ေဒအတည္ျပဳေထာက္ခံသူမ်ားျဖစ္သြားသူမ်ားျဖစ္၊၊ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ျပဳိင္သူမ်ားျဖစ္ေနသူမ်ားျဖစ္၊နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲမ်ား
ျဖစ္ေနသူမ်ားျဖစ္သြားတဲ့အေျခအေနအမ်ဳိးမ်ဳိးသုိ.ေရာက္ရွိသြားသည္၊
ေနာက္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္၊ေအာက္တုိဘာလမွာျပဳလုပ္မဲ့ေရြးေကာက္ပြဲဟာ ရတဲ့နည္းျဖင့္စစ္တပ္အႏုိင္ယူမည့္ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္သည္၊ျပဳိင္တူမဲ့စစ္တပ္ပိုင္ႏုိင္ငံေရးပါတီတစ္ရပ္ေပၚလာလိမၼယ္.၊မဲဆႏၵနယ္ ေျမအနဲငယ္မွာအႏုိင္ရမည္.ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြကိုအတုိက္အခံလုပ္ႏုိင္စြမ္းမရွိေအာင္(သုိ.)လုပ္လုိ.မရေအာင္စစ္တပ္အင္းအား ျဖင့္ဖိႏွိပ္ထားမည္၊မဖိႏုိင္ရင္ေနာက္တစ္ဖန္အာဏာသိမ္းပြဲထပ္ေပၚေပါက္မည္၊တုိင္းရင္းသားႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားအတြက္ေတာ့၊ ရုပ္ေသးရုပ္ျဖစ္မည္၊ပါတီစုံေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္သည္ဟု ဝါဒျဖန္.လုိ.ရေအာင္၊ႏုိင္ငံတကာ၏အသိအမွတ္မျပဳျခင္းအေနအထား ကေနတားဆီးလုိ.ရေအာင္အျဖစ္သာရွိေနရမည္၊အင္းအားနဲတဲ့တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္အုပ္စုတစ္ခ်ဳိ.လက္နက္အင္းအား ဆုံးရွဳံးမည္၊ေခါင္းေဆာင္ပုိင္မ်ားက်ေတာ့အမွဳကြက္ဆင္ခံရျပီးေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္ခံရႏုိင္သည္၊လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္မွဳခံရႏုိင္သည္၊ ေရြးေကာက္ပြဲမဝင္၊အေရာင္မေျပာင္း၊အသြင္းမေျပာင္းတဲ့တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္အင္းအားစုမ်ားအတြက္ေတာ့၊ထုိးစစ္ခံရ ႏုိင္သည္၊ထုိးစစ္ဆင္မည့္တပ္အင္းအားဟာေရြးေကာက္ပြဲဝင္(သုိ.)နယ္ျခားေစာင့္တပ္အသြင္းေျပာင္းသြားေသာတုိင္းရင္းသား
လက္နက္ကုိင္တပ္အင္းအားမ်ားကုိေရွ.တန္တင္သုံးမည္၊တုိင္းရင္းသားတပ္အခ်င္းခ်င္းရန္တုိက္ေပးတဲ့သေဘာျဖစ္သည္၊တုိင္း ရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္မွဳမ်ားႏွင့္အခ်င္းခ်င္းကြဲျပဲမွဳမ်ား ဒဏ္နဲ.အၾကီးအက်ယ္ရင္ဆုိင္ရမည္၊ဒါေပမဲ့၊ထုိးစစ္ပြဲမ်ားျပင္းထန္လာတဲ့အခါ ျပည္တြင္းမွာရပ္တည္ေနေသာတုိင္းရင္းသား ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားႏွင့္အျခားေသာအမ်ဳိးသားႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားကဖိႏွိပ္မွဳဒဏ္မ်ားမွသက္သာခြင့္ရမည္၊အေနေခ်ာင္လာမည္၊ျပ ည္သူလူထုႏွင့္တုိင္းခ်စ္ျပည္ခ်စ္စစ္သားမ်ားအားကုိးရာအင္းအားစုတစ္ရပ္ေပၚလာမည္၊တဖန္တင္းမာမွဳမ်ားျဖစ္လာႏုိင္ျပီးစစ္ တပ္အာဏာသိမ္းပြဲတစ္ရပ္ေပၚေပါက္လာႏုိင္မလား၊ျပည္သူလူထုႏွင့္တုိင္းခ်စ္ျပည္ခ်စ္စစ္သားေခါင္းေဆာင္မ်ားပူးေပါင္းျပီး ေအာင္ပြဲခံမလားဆုိတာကုိအခ်ိန္ကသာအဆုံးအျဖတ္ေပးႏုိင္လိမၼည္၊
ႏွစ္ တုန္းက ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန.မွာလည္းနအဖတပ္ခမရ (၃၅၀)စစ္သားတစ္ေယာက္ကကရင္အမ်ဳိးသမီးတစ္ေယာက္ကုိမုဒိမ္းက်င့့္ျပီးေသနတ္ျဖင့္ပစ္သတ္ခဲ့ျခင္း၊ကြ်ဲႏြားမ်ားကုိပစ္သ တ္ျပီးအရက္နဲ.ေပ်ာ္ပါးစားေသာက္ခဲ့ျခင္းေတြကုိေစာ္ကားခဲ့ေလသည္၊ဒီႏွစ္မွာက်ေတာ့၊ဗုံေဖာက္ဖ်က္စီးခဲ့ျပန္သည္၊
ကခ်င္အမ်ဳိးသားတုိ.၏ရုိးရာပြဲေတာ္တစ္ခုျဖစ္ေသာမေနာပြဲေတာ္ကိုလည္းအေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးျပျပီးပိတ္ပင္ျခင္း၊အမ်ဳိးသားလကၡ ဏာမွတ္တုိင္မ်ားျဖဳတ္ခုိင္းျခင္း၊လူထုေတြေၾကာက္လန္.ေအာင္လုံျခဳံေရးတင္းက်ပ္ထားျခင္း၊ကခ်င္အမ်ဳိးသားစိတ္ဓါတ္ရွင္သန္
လာျခင္းကုိေၾကာက္ရြံ.ျပီးစစ္ဝတ္စုံမ်ားျဖင့္ပါဝင္ဆင္ႏႊဲျခင္းကုိတားဆီးျခင္းစေသာေစာ္ကားခ်က္မ်ားကုိလည္းလုပ္ခဲ့သည္၊
အခုမြန္အမ်ဳိးသားေန.မွာလည္းေၾကာ္ညာစာသားမ်ားကုိျဖတ္ေတာက္ခုိင္းျခင္း၊နည္းမ်ဳိးစုံျဖင့္လုိက္လံျခိမ္းေျခာက္ေနျခင္း၊အမ်ဳိး သားေန.အဆင္ေျပေခ်ာေမာမျဖစ္ေအာင္ေႏွာင့္ယွက္ျခင္း၊အမ်ဳိးသားေန.က်ၤီေရာင္ခ်တဲ့မြန္လူငယ္မ်ားႏွင့္ေက်ာင္းသားမ်ားကုိ အနီးကပ္ေစာင့္ၾကည့္ေနျခင္းစတဲ့ေစာ္ကားခ်က္မ်ားကုိလုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိသည္၊
ဗမာစစ္အစုိးရသည္တုိင္းရင္းသားတုိ.၏အမ်ဳိသားလကၡဏာမ်ားပေပ်ာက္ေအာင္စနစ္တက်လုပ္ေဆာင္ေနျပီးတုိင္းျပည္၏
တည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းမွဳကုိျခိမ္းေျခာက္ေနေၾကာင္းထင္ရွားသည္၊ျပည္သူလူထုေတြနဲ.လည္းစစ္မ်က္ႏွာဖြင့္ထားသည္၊အမ်ဳိးသား စည္းလုံးညီညြတ္ေရးကုိတည္ေဆာက္လုိတဲ့ဆႏၵမရွိ၊တုိင္းျပည္ကုိစာနာေထာက္ထားျခင္းမရွိတဲ့အျပင္စစ္တပ္တုိင္းျပည္အျဖစ္ ထူေထာင္ရန္ၾကဳိးပမ္းေနသည္၊
တိုင္းရင္းသားမ်ားစည္းလုံးညီညြတ္ေရးကုိမလုိလာတဲ့သျဖင့္အျမဲေသြးထုိးရန္တုိက္ေပးေနသည္၊ကရင္အမ်ဳိးသားအခ်င္းခ်င္း ရန္တုိက္ေပးျခင္း၊ကခ်င္ႏွစ္ဖြဲ.၊ရွမ္းႏွစ္ဖြဲ.၊မြန္သုံးဖြဲ.၊စသည့္အမႊားမႊားအျပားျပားျဖစ္ေအာင္ဖန္းတီးထားပါသည္၊သူတုိ.၏စစ္ဗ်ဳ ဟာအေခၚအေဝၚအရ ေဘဒဥပါယ္လုိ.ေခၚသည္၊ဒါေပမဲ့၊ပညာရွင္တုိ.၏အေခၚအေဝၚအရ ညစ္ပတ္တဲ့အက်င့္ဗ်ဴဟာျဖစ္သည္၊ အေၾကာင္းကေတာ့၊တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားႏွင့္ဗမာလူမ်ဳိးမ်ားသည္ သူမ်ားမဟုတ္ပါ၊တစ္ျပည္ထဲေန၊တစ္ျပည္ထဲေမြး၊တစ္ျပ ည္ထဲေသရမည့္သူမ်ားသာျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ညီအစ္ကုိေမာင္ႏွမမ်ားျဖစ္ေနသည္၊ထုိ.ေၾကာင့္၊ယင္းကဲ့သုိ.ဗ်ဴဟာမ်ဳိးကုိကုိယ့္ ညီအစ္ကုိေမာင္ႏွမမ်ားအၾကားသုံးစြဲလုိက္ျခင္းသည္ အင္မတန္မွေအာက္တန္းက်ယုတ္မာတဲ့ေဒဝဒတ္မင္း၏အက်င့္ကုိက်င့္ သုံးသူမ်ားျဖစ္ေသာေၾကာင့္ညစ္ပတ္တဲ့ဗ်ဴဟာလုိ.ပညာရွင္တုိ.ေခၚေဝၚသုံးစြဲခဲ့သည္၊ကုိယ္.ညီအစ္ကုိေမာင္ႏွမအခ်င္းခ်င္းေသြး
ထုိးရန္တုိက္ေပးေနျခင္းဟာ တုိင္းျပည္ကုိျဖဳိကြဲေနျခင္းပင္ျဖစ္သည္၊တစ္ျပည္ထဲေမြးတုိင္းသူျပည္သားမ်ားကုိေစာ္ကားေနျခင္း ပင္ျဖစ္ေပသည္၊
သုိ.ေသာ္၊ဒုိ.တာဝန္းအေရးသုံးပါးမွာတုိင္းရင္းသားစည္းလုံးညီညြတ္မွဳမျပဳိကြဲေရး၊ဒုိ.အေရးလုိ.ေအာ္ထားသည္၊သေဘာကေတာ့ ရွင္းရွင္းေလးပါ၊ဗမာစစ္အစုိးရအေနနဲ. တုိင္းရင္းသားတုိ.၏တန္ျပန္စစ္ပြဲကုိယာယီတားဆီးႏုိင္ရန္သုံးႏွဳန္းထားျခင္းျဖစ္သည္၊ တစ္ဖက္မွာမူ၊တုိင္းရင္းသားတုိ.၏အမ်ဳိးသားေရးလကၡဏာမ်ားကုိပေပ်ာက္ေအာင္စနစ္တက်လုပ္ေဆာင္ေနသည္၊တုိင္းရင္း သားတုိ.၏အမ်ဳိးသားလကၡဏာႏွင့္အမ်ဳိးသားအင္းအားေလ်ာ.ပါးလာတဲ့ေန.တစ္ေန.မွာ ယင္ဒုိ.တာဝန္းအေရးသုံးပါး၏ေၾကြ းေၾကာ္သံႏွင့္ဆုိင္ဘုတ္မ်ားဟာ ဗမာျပည္မျပဳိကြဲေရး၊ဒုိ.အေရး၊ဗမာလူမ်ဳိးမ်ားစည္းလုံးညီညြတ္ေရး၊ဒုိ.အေရးႏွင့္ဗမာအာဏာ စက္မ်ားရာသက္ပန္းတည္တံ့ခုိင္ျမဲေရး၊ဒုိ.အေရးေၾကြးေၾကာ္သံမ်ားသုိ.ေျပာင္းေအာ္မည္ဆုိတာကုိေသခ်ာေပါက္ျဖစ္ေပသည္၊
ထုိ.ေၾကာင့္၊တစ္ျပည္ထဲေမြးတစ္ေျမထဲေနတစ္ေရထဲေသာက္ျပည္သူလူထုမ်ားအေနနဲ.ဗမာစစ္အစုိးရကိုျဖဳတ္ခ်ဖုိ.အခ်ိန္တန္ ေနျပီျဖစ္သည္၊တုိင္းရင္းသားမ်ားအေနနဲ.လည္းစစ္အစုိးရ၏အၾကိမ္ေပါင္းေထာင္နဲ.ခ်ီပလီပလာအလိမ္ဥာဏ္မ်ား၏ဒဏ္ကေန ရုန္ထြက္ဖုိ.အခ်ိန္ေရာက္ေနျပီးျဖစ္သည္၊လက္ရွိဗမာစစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားဦးေဆာင္ေသာဗမာစစ္တပ္သည္တုိက္ရည္ခုိက္ရည္ ေကာင္းလုိ.ေကာင္းလုိ.ေအာင္ျမင္ေနတာမဟုတ္ဘဲ အလိမ္ဥာဏ္သုံးျပီးေကာက္က်စ္စဥ္းလဲယုတ္ကန္လုိ.ေအာင္ျမင္ေနတာ ျဖစ္ေပသည္၊
သမုိင္းေတြကုိျပန္သုံးသပ္ၾကပါ၊လြတ္လပ္ေရးရျပီးေနာက္ ၁၉၄၇ အေျခခံဥပေဒျဖင့္လိမ္ညာခဲ့လုိ.ဗမာျပည္မတ ည္ေဆာက္ခဲ့သည္၊ပထမဦးဆုံးက်င္းပခဲ့တဲ့ ၁၉၅၆ ခုႏွစ္ေရြးေကာက္ပြဲသည္ ညီညြတ္ေသာဖဆပလပါတီက (၅၃.၂)၊မဲဆႏၵနယ္(၁၃၅)ေနရာအႏုိင္ရရွိခဲ့သည္၊သုိ.ေသာ္၊ေရြးေကာက္ပြဲ၏ရလာဒ္ဟာကံမေကာင္းစြာျဖင့္သက္တမ္း(၂)ႏွစ္ ေလာက္သာရွည္ခဲ့ျပီး ၁၉၅၈ ခုႏွစ္မွာတုိင္းျပည္မျငိမ္မသက္မွဳအေၾကာင္းျပခ်က္နဲ.ဦးႏုကဦးေနဝင္အားအိမ္ေစာင့္အစုိးရတာဝန္လႊဲအပ္ေပးခဲ့သည္၊
ဗုိလ္ေနဝင္ဦးေဆာင္ေသာအိမ္ေစာင့္အစုိးရကေန(၁၉၆၀)ခုႏွစ္ေရြးေကာက္ပြဲကုိက်င္းပေပးခဲ့ျပန္ေပသည္၊ဤေရြးေကာက္ပြဲသည္မဲပုံေတြကုိေဖာက္ျပီးမဲခုိးဝွက္ခဲ့သည္၊ ၁၉၅၆ တုန္းကေရြးေကာက္ပြဲသည္မဲေပးႏုိင္သူေပါင္း (၃၃၄၀၂၀၀)ရွိရာကေန(၁၉၆၀)ခုႏွစ္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္မဲေပးႏုိင္သူေပါင္း (၅၅၁၃၈၉၅)ျဖစ္သြားတာဟာကမၻာကအံ့ၾသခဲ့ေလသည္၊ေျပာခ်င္တာကေတာ့၊(၄)ႏွစ္အတြင္မွာမဲေပးႏုိင္သူ(၆၅)ရာခုိင္ႏွဳန္း
ခုန္တက္သြားတာဟာဘယ္လုိမွမျဖစ္ႏုိင္တဲ့ျဖစ္ရပ္တစ္ရပ္ပါ၊သေဘာကေတာ့၊မဲအပုိေတြအဆင္သင့္ျပင္ဆင္ထားတဲ့သေဘာ
ျဖစ္ပါသည္၊ဤကဲ့သုိ.လိမ္လည္လွည့္ပတ္လာျပီးဦးႏုကဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာျပန္သည္၊တုိင္းရင္းသားေတြအေနနဲ.လည္းဥပေဒ ေဘာင္အတြင္းအမ်ဳိးသားအခြင့္အေရးေတာင္းဆုိခ်က္မ်ားလုပ္လာျပန္သည္၊ေပးသလုိလုိ၊မေပးသလုိလုိလုပ္ျပီးေတာ့(၄)ႏွစ္ ၾကာလာေသာ္ (၁၉၆၂)ခုႏွစ္တြင္ ျပည္ေထာင္စုျပဳိကြဲေရးေဘးအႏၱရာယ္မွကာကြယ္ရျခင္းဆုိျပီးအာဏာသိမ္းခဲ့သည္၊
ဤအာဏာသိမ္းပြဲသည္ရက္စက္ျပီး အစီစဥ္ရွိရွိလုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့အာဏာသိမ္းပြဲျဖစ္သည္၊ တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားကုိ
ေထာင္ထဲသုိ.ပုိ.လုိက္သည္၊ေထာင္ထဲတြင္လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရသည္၊အလာတူပင္၊၁၉၉၀ခုႏွစ္ေရြးေကာက္ပြဲဟာလည္း အားလုံးသိတဲ့အတုိင္းပါပဲ၊အႏုိင္ရသူမ်ားကုိေထာင္ထဲသုိ.ပုိ.ထားတာဟာယခုအခ်ိန္အထိပါ၊
အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ျပန္သုံးသပ္ေသာ္၊ ၁၉၄၈လြတ္လပ္ေရးရျပီးေနာက္ ဗမာတစ္က်ပ္၊တုိင္းရင္းသားမ်ားတစ္မတ္(သုိ.)တန္တူရည္တူအခြင့္အေရးမရရွိခဲ့လုိ.ျပည္တြင္းစစ္မီးေတာက္ေလာင္ခဲ့ျပီးတုိင္းရင္ းသားတပ္အင္းအားမ်ားေတာင့္တင္းခဲ့သည္၊ကရင္တပ္ကအင္စိန္ကိုသိမ္းပုိက္ႏုိင္တဲ့အေနအထားႏွင့္မြန္တပ္ကေမာ္လျမဳိင္ကုိ သိမ္းပုိက္ႏုိင္တဲ့အေနအထားသုိ.ေရာက္ရွိခဲ့သည္၊ဗမာစစ္အစုိးရေၾကာက္ရြံ.လာကေနအသိအမွတ္ျပဳလာတဲ့အေျခအေနသုိ. ေရာက္ရွိခဲ့ေလသည္၊ဤအခ်က္သည္တုိင္းရင္းသားတပ္တုိ.၏တုိက္ရည္ခုိက္ရည္ေၾကာင့္ျဖစ္သည္၊ဒါေၾကာင့္၊ဒီမိုကေရစီႏွင့္ျငိ မ္ခ်မ္းေရးလဲလွယ္ပြဲဆိုျပီးဗမာလူလိမ္ေခါင္းေဆာင္ေတြက ေၾကြးေၾကာ္သံလုပ္ျပီးတုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေခါင္းေဆာင္ေ ေတြကုိလိမ္လည္စည္းရုံးခဲ့သည္၊၁၉၆၀ မွာေရြးေကာက္ပြဲျပဳလုပ္ေပးသည္၊သုိ.ေသာ္၊မဲပုံေဖာက္ျပီးခုိးဝွက္ရာကေန
အႏုိင္ယူခဲ့သည္၊အႏုိင္ရတဲ့ဦးႏုေခါင္းေဆာင္ေသာသန္.ရွင္းဖဆပလကုိအိမ္ေစာင့္အစုိးရဦးေနဝင္ကအာဏာလႊဲေျပာင္းေပးလုိ က္သည္၊သုိေသာ္၊မ်ားမၾကာခင္မွာပင္၊ ၁၉၆၂ မွာအာဏာသိမ္းခဲ့ျပန္သည္၊တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြကလက္နက္လည္း ကုန္၊ကုိယ့္ႏုိင္ငံေရးပါတီလည္းရွဳံး၊ကုိယ့္လူေတြကလည္းေထာင္မွာထမင္းနီ၊ဟင္းပူးေတြနဲ.ဘဝမ်ားသုိ.ေရာက္ရွိခဲ့ရေလသည္၊
တဖန္၊၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲဟာဦးေနဝင္၏တစ္ပါတီစနစ္ကုိက်င့္သုံးေသာမဆလပါတီေၾကာင့္တုိင္းျပည္၏ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမွဳဒ ဏ္ကုိမခံႏုိင္လုိ.ျပည္သူလူထု၏အုံၾကြမွဳေၾကာင့္ေပၚေပါက္လာခဲ့တဲ့ေရြးေကာက္ပြဲလုိ.ေျပာရသည္၊ဤေရြးေကာက္ပြဲလည္းအႏုိင္ ရတဲ့ပါတီမ်ားကုိႏုိင္ငံေတာ္အာဏာလႊဲမေပးခဲ့အျပင္ ေထာင္ထဲသုိ.ပုိ.ခံလုိက္ရျပန္သည္၊တုိင္းရင္းသားႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားဖ်က္ သိမ္းခံခဲ့ရေလသည္၊သုိ.ေသာ္၊လက္နက္မ်ားဆုံးရွဳံးမွဳမရွိခဲ့ပါ၊
တစ္ဖက္မွာမူ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္အင္းအားစုမ်ားသည္ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီတပ္ေပါင္းစုျဖင့္အင္းအားေတာင့္တင္း
လာျပန္သည္၊စစ္တပ္အာဏာသိမ္းပြဲေၾကာင့္တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္နယ္ေျမေဒသသုိ.ေရာက္ရွိလာေသာေက်ာင္းသား အင္းအားလည္းထပ္တုိးလာျပန္သည္၊ဒီတစ္ခါက်ေတာ့၊ဗမာစစ္အစုိးရအတြက္တုိင္းရင္းသားမ်ားကုိစစ္ေရးအရအႏုိင္ယူခ်င္ သည္ အႏၱရာယ္ၾကီးလွသည္၊ထုိေၾကာင့္၊ျငိမ္ခ်မ္းေရးစကားႏွင့္ေသြးထုိးျဖဳိခြဲေရးတုိက္ပြဲဗ်ဴဟာကုိအသုံးျပဳသည္၊ျငိမ္ခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲ၊ဥပေဒေဘာင္အတြင္းသုိ.ဝင္ေရာက္ျခင္း၊လက္နက္နဲ.ျငိမ္ခ်မ္းေရးလဲလွယ္ျခင္းစတဲ့စကားလုံးမ်ားကုိသုံးျပီးစည္းရုံး ခဲ့ျပန္သည္၊တစ္ခ်ဳိ.ကတကယ္ယုံၾကည္လုိ.ျငိမ္ခ်မ္းေရးသေဘာတူလက္မွတ္ထုိးတဲ့တပ္ဖြဲ.မ်ားရွိသလုိအဖက္အဖက္အရပ္ရပ္
္ကေနဖိအားေပးမွဳေၾကာင့္ျငိမ္ခ်မ္းေရးယူထားရတဲ့အဖြဲ.လည္းရွိသည္၊ဒီလုိနဲပဲ၊မနာပေလာလည္က်ဆုံး၊အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီ တပ္ေပါင္းစုလည္းျပဳိကြဲခဲ့ရေလသည္၊ျငိမ္ခ်မ္းေရးယူျပီးေနာက္အမ်ဳိးသားညီလာခံတက္ၾကသည္၊အေျခခံဥပေဒေရဆြဲၾကသည္
ကုိယ့္လူမ်ဳိးအခြင့္အေရးအတြက္မဟာမိတ္တပ္ဖြဲ(၁၃)ျဖင့္စုေပါင္း၍တင္ျပၾကသည္၊ပယ္ခ်ခံရသည္၊ဤနည္းနဲ.ပင္၊ႏုိင္ငံေရး စကားေဆြးေႏြးရန္ျငိမ္ခ်မ္းေရးယူထားေသာ္လည္းအေျခခံဥပေဒေရဆြဲေရးေထာက္ခံသူမ်ားျဖစ္သြားသူမ်ားျဖစ္၊၊အေျခခံဥပ
ေဒအတည္ျပဳေထာက္ခံသူမ်ားျဖစ္သြားသူမ်ားျဖစ္၊၊ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ျပဳိင္သူမ်ားျဖစ္ေနသူမ်ားျဖစ္၊နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲမ်ား
ျဖစ္ေနသူမ်ားျဖစ္သြားတဲ့အေျခအေနအမ်ဳိးမ်ဳိးသုိ.ေရာက္ရွိသြားသည္၊
ေနာက္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္၊ေအာက္တုိဘာလမွာျပဳလုပ္မဲ့ေရြးေကာက္ပြဲဟာ ရတဲ့နည္းျဖင့္စစ္တပ္အႏုိင္ယူမည့္ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္သည္၊ျပဳိင္တူမဲ့စစ္တပ္ပိုင္ႏုိင္ငံေရးပါတီတစ္ရပ္ေပၚလာလိမၼယ္.၊မဲဆႏၵနယ္ ေျမအနဲငယ္မွာအႏုိင္ရမည္.ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြကိုအတုိက္အခံလုပ္ႏုိင္စြမ္းမရွိေအာင္(သုိ.)လုပ္လုိ.မရေအာင္စစ္တပ္အင္းအား ျဖင့္ဖိႏွိပ္ထားမည္၊မဖိႏုိင္ရင္ေနာက္တစ္ဖန္အာဏာသိမ္းပြဲထပ္ေပၚေပါက္မည္၊တုိင္းရင္းသားႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားအတြက္ေတာ့၊ ရုပ္ေသးရုပ္ျဖစ္မည္၊ပါတီစုံေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္သည္ဟု ဝါဒျဖန္.လုိ.ရေအာင္၊ႏုိင္ငံတကာ၏အသိအမွတ္မျပဳျခင္းအေနအထား ကေနတားဆီးလုိ.ရေအာင္အျဖစ္သာရွိေနရမည္၊အင္းအားနဲတဲ့တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္အုပ္စုတစ္ခ်ဳိ.လက္နက္အင္းအား ဆုံးရွဳံးမည္၊ေခါင္းေဆာင္ပုိင္မ်ားက်ေတာ့အမွဳကြက္ဆင္ခံရျပီးေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္ခံရႏုိင္သည္၊လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္မွဳခံရႏုိင္သည္၊ ေရြးေကာက္ပြဲမဝင္၊အေရာင္မေျပာင္း၊အသြင္းမေျပာင္းတဲ့တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္အင္းအားစုမ်ားအတြက္ေတာ့၊ထုိးစစ္ခံရ ႏုိင္သည္၊ထုိးစစ္ဆင္မည့္တပ္အင္းအားဟာေရြးေကာက္ပြဲဝင္(သုိ.)နယ္ျခားေစာင့္တပ္အသြင္းေျပာင္းသြားေသာတုိင္းရင္းသား
လက္နက္ကုိင္တပ္အင္းအားမ်ားကုိေရွ.တန္တင္သုံးမည္၊တုိင္းရင္းသားတပ္အခ်င္းခ်င္းရန္တုိက္ေပးတဲ့သေဘာျဖစ္သည္၊တုိင္း ရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္မွဳမ်ားႏွင့္အခ်င္းခ်င္းကြဲျပဲမွဳမ်ား ဒဏ္နဲ.အၾကီးအက်ယ္ရင္ဆုိင္ရမည္၊ဒါေပမဲ့၊ထုိးစစ္ပြဲမ်ားျပင္းထန္လာတဲ့အခါ ျပည္တြင္းမွာရပ္တည္ေနေသာတုိင္းရင္းသား ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားႏွင့္အျခားေသာအမ်ဳိးသားႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားကဖိႏွိပ္မွဳဒဏ္မ်ားမွသက္သာခြင့္ရမည္၊အေနေခ်ာင္လာမည္၊ျပ ည္သူလူထုႏွင့္တုိင္းခ်စ္ျပည္ခ်စ္စစ္သားမ်ားအားကုိးရာအင္းအားစုတစ္ရပ္ေပၚလာမည္၊တဖန္တင္းမာမွဳမ်ားျဖစ္လာႏုိင္ျပီးစစ္ တပ္အာဏာသိမ္းပြဲတစ္ရပ္ေပၚေပါက္လာႏုိင္မလား၊ျပည္သူလူထုႏွင့္တုိင္းခ်စ္ျပည္ခ်စ္စစ္သားေခါင္းေဆာင္မ်ားပူးေပါင္းျပီး ေအာင္ပြဲခံမလားဆုိတာကုိအခ်ိန္ကသာအဆုံးအျဖတ္ေပးႏုိင္လိမၼည္၊
ထုိ.သုိ.မတုိင္ခင္မွာလက္ရွိအေျခအေနအေပၚအေျခခံ၍လိမၼာပါးနပ္စြားလုပ္ေဆာင္ရမည္၊ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မွဳမ်ားရွိရမည္၊
ရန္သူေဘးအႏၱရာယ္မွန္သမွ်ကေနကင္းလြန္ႏုိင္ရန္အတြက္တုိင္းရင္းသားအင္းအားစုမ်ားႏွင့္တစ္ေျမထဲေမြးျပည္သူျပည္သား မ်ားအေနနဲ. တုိင္းရင္းသားစည္းလုံးညီညြတ္ေရး၊ဒုိ.အေရး၊ျပည္ေထာင္စုမျပဳိကြဲေရး၊ဒုိ.အေရး၊ဗမာစစ္အစုိးရျဖဳတ္ခ်ေရး၊ဒုိ.အ ေရးဆုိတဲ့ေၾကြးေၾကာ္သံမ်ားကုိ တကယ့္ရင္ထဲကေနေအာ္ဟစ္ျပီးလက္ေတြ.လုပ္ေဆာင္ႏုိင္မွသလွ်င္ကင္းလြတ္ႏုိင္မွာျဖစ္ပါ ေၾကာင္းတင္ျပလုိက္ပါသည္။
မွတ္ခ်က္။ ဗမာစစ္အစုိးရ၊ဗမာစစ္ေခါင္းေဆာင္ဆုိတဲ့အသုံးအႏွဳန္းမ်ားသည္ မဟာလူမ်ဳိးၾကီးဝါဒီသမားမ်ားကုိရည္စူပါသည္၊ဗမာလူမ်ဳိးအားလုံးကုိဆုိလုိျခင္းမဟုတ္ပါ၊အေၾကာင္းကေတာ့၊ထုိ.
လူေတြဟာ ဗမာျပည္သူလူထုကုိတရားဝင္ကုိယ္စားျပဳအေရြးခံထားတဲ့သူမ်ားမဟုတ္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
