အႀကိမ္ ၇၀ ေျမာက္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ဆင္ႏႊဲ

တုိင္းရင္းသားအသံ
အႀကိမ္ ၇၀ ေျမာက္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ဆင္ႏႊဲ
16 December 2009ဗြီအုိေအသတင္း


ကရင္ႏွစ္သစ္ကူး ယူတီကာျမဳိ.၊နယူေယာက္၊အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု

ဒီကေန႔ ဒီဇင္ဘာလ ၁၆ ရက္ေန႔ဟာ ကရင္တမ်ဳိးသားလံုး ကၽြဲခ်ဳိမႈတ္၊ ဖားစည္တီးၿပီး ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါး ဆင္ႏႊဲၾကတဲ့ ကရင္သကၠရာဇ္ ၂၇၄၉ ႏွစ္ေျမာက္ သေလလ ၁ ရက္၊ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ က်ေရာက္တဲ့ေန႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ အခမ္းအနားကို စေကာ၊ အေရွ႕ပိုး၊ အေနာက္ပိုး စတဲ့ ကရင္လူမ်ဳိးစုေတြ အားလံုး ကိုးကြယ္တဲ့ ဘာသာမေရြး၊ ေနရာေဒသမေရြး ပါ၀င္ဆင္ႏႊဲေလ့ ရွိၾကတာပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဒီေန႔ကို ႏုိင္ငံေတာ္ အားလပ္ရက္အျဖစ္ တရား၀င္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ေန႔လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ျဖစ္ေပၚလာပံုနဲ႔ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ က်င္းပၾကပံု တေစ့တေစာင္းကိုေတာ့ ေနာ္႐ႈိးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔မွာ အခ်င္းခ်င္းေတြ႕ရင္ မာေနေအာ္ကဲ ဘူဒူဘူဒါးလို႔ ႏႈတ္ခြန္းဆက္ၾကပါတယ္။ အားလံုး ေဘးရန္ကင္းၿပီး ခ်မ္းသာႂကြယ္၀ၾကပါေစလို႔ ဆုမြန္ေကာင္းေတာင္းတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာလ ျပာသိုလရဲ႕ ပထမေန႔မွာ က်ေရာက္တဲ့ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔မွာ အခမ္းအနားေတြကို ျမန္မာႏုိင္ငံတ၀န္းက ကရင္တိုင္းရင္းသားေတြ က်င္းပၾကပါတယ္။ ႏွစ္စဥ္ ရန္ကုန္ အင္းစိန္က အာလိင္ငါးဆင့္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာဆိုရင္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ အခမ္းအနားကို ၃၊ ၄၊ ၅ ရက္ၾကာေလာက္ က်င္းပၿပီး လူေပါင္း ၃,၀၀၀၊ ၅,၀၀၀ ေလာက္ ပါ၀င္ဆင္ႏႊဲၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီေန႔မွာ ကရင္အမ်ဳိးသားအလံ လႊင့္ထူ အေလးျပဳျခင္းနဲ႔အတူ ကရင္ဒံုးအကေတြ၊ ႐ိုးရာလက္ေ၀ွ႔ပြဲေတြ၊ ေခ်ာတိုင္တက္ၿပိဳင္ပြဲ၊ အားကစားပြဲေတြ၊ ပြဲေစ်းတန္းေတြနဲ႔ ဆင္ႏႊဲေလ့ရွိပါတယ္။ ဒီကေန႔ေခတ္မွာ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ အခမ္းအနားကို မေလးရွား၊ ဩစေၾတးလ်၊ ၿဗိတိန္၊ ေနာ္ေ၀း၊ ကေနဒါနဲ႔ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ တလႊားမွာ က်င္းပလာၾကပါတယ္။

ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ကို အႀကီးအက်ယ္ က်င္းပဖို႔ စီစဥ္ေနတဲ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု နီဘရာဆကာ (Nebraska) ျပည္နယ္ ကရင္အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ဥကၠ႒ျဖစ္သူ ေစာေရာ့ကီက ဒီႏွစ္က်င္းပမယ့္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူး အခမ္းအနားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အခုလုိ ေျပာျပပါတယ္။

“က်ေနာ္တုိ႔ ခန္႔မွန္းထားတာ ၃,၀၀၀ အထက္လို႔ ခန္႔မွန္းထားတယ္။ အေကာင္းဆုံးေတာ့ ျပင္ဆင္ထားၾကတယ္။ ကရင္အမ်ဳိးသား ယဥ္ေက်းမႈ ေဖာ္ထုတ္ဖုိ႔အတြက္ဆိုၿပီး က်ေနာ္တုိ႔ Karen Idol 2010 ကုိလုပ္ဖုိ႔ အားလုံး စီစဥ္ထားတယ္။ အဲဒါက ကရင္ေတြမွာရွိတဲ့ သူတုိ႔ရဲ႕ ၀ါသနာ၊ သီခ်င္းဆုိတာတုိ႔၊ American Idol ပုံစံမ်ဳိး၊ ဒီဥစၥာ ပထမဦးဆုံးအႀကိမ္ အေနနဲ႔ State တုိင္းမွာရွိတဲ့ ကရင္ေတြအားလုံးကုိ ဖိတ္ေခၚထားတယ္။ ပထမဆုရတဲ့သူကို ေဒၚလာ ၁,၀၀၀ ဆုခ်ီးျမႇင့္ဖုိ႔ စီစဥ္ထားတယ္။”

ဆက္လက္ၿပီး ေစာေရာ့ကီက ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ဟာ ကရင္အမ်ဳိးသားေတြအတြက္ ဘယ္လို အေရးပါသလဲ ဆုိတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး…

“ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးကေတာ့ က်ေနာ့္တေယာက္ အတြက္ေရာ၊ တမ်ဳိးသားလုံးအတြက္ေရာ အင္မတန္မွ အေရးႀကီးတဲ့ ပြဲတပြဲျဖစ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ ယုံၾကည္တယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ ကရင္ဆုိတာ က်ေနာ္တုိ႔မွာ အမ်ဳိးသား ဘာသာစကား ရွိတယ္၊ ယဥ္ေက်းမႈ ရွိတယ္၊ ထုံးတမ္းစဥ္လာ ရွိတယ္၊ ထုိ႔နည္းတူ ကရင္ရဲ႕ အမ်ဳိးသားအလံေတာ္ ဆုိတာလည္း ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီဟာေတြ မပေပ်ာက္ဖုိ႔အတြက္ ဒီကေန႔အထိ ကမၻာမွာ က်ေနာ္တုိ႔က အသိအမွတ္ျပဳ ခံရဖုိ႔အတြက္ ကရင္အားလုံးမွာလည္း တာ၀န္ရွိတယ္လို႔ က်ေနာ္ ယုံၾကည္တယ္။”

ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ကို ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏွစ္စဥ္ တရား၀င္ က်င္းပလာခဲ့တာ ဒီႏွစ္ဆိုရင္ အႀကိမ္ေပါင္း ၇၀ တိတိ ရွိပါၿပီ။ သမိုင္းေနာက္ေၾကာင္းေလး တေစ့တေစာင္း ျပန္ၾကည့္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ၁၉၃၇ ခုႏွစ္ ကိုလိုနီေခတ္ ျမန္မာႏုိင္ငံကို အိႏိၵယနဲ႔ ခြဲလိုက္တဲ့အခါတုန္းက အသက္အႀကီးရင့္ဆံုး ကရင္အမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ႀကီးတခုျဖစ္တဲ့ Karen National Association (KNA) ေခၚ ကရင္အမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္နဲ႔အတူ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ားစုျဖစ္တဲ့ ကရင္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ၁၂ ဦးက ကရင္ကို လူမ်ဳိးတမ်ဳိးအေနနဲ႔ တရား၀င္ အသိအမွတ္ျပဳေရးအတြက္ ၿဗိတိသွ် ကိုလိုနီအစိုးရကို ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ ၿဗိတိသွ် အစုိးရက ကရင္အမ်ဳိးသားေန႔ အစား ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ကုိ သတ္မွတ္ေပးဖုိ႔ တုံ႔ျပန္ပါတယ္။

ဒီလုိနဲ႔ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္မွာ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ကို ႏုိင္ငံေတာ္ အားလပ္ရက္အျဖစ္ ဥပေဒျပဳ ျပ႒ာန္းၿပီး စတင္ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ တႏွစ္အၾကာ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္ကစလို႔ ကရင္အမ်ဳိးသား ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ အခမ္းအနားကို ပထမဆံုးအႀကိမ္ တရား၀င္ က်င္းပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ကရင္သကၠရာဇ္ဟာ ခရစ္သကၠရာဇ္ထက္ ႏွစ္ေပါင္း ၇၃၉ ႏွစ္ ႀကီးပါတယ္။ အဲဒီလိုျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းက ကရင္လူမ်ဳိးေတြဟာ မြန္ဂိုးလီးယားႏုိင္ငံ ဂိုဘီသဲကႏၲာရကေန ဒီကေန႔ ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္ကို အလံုးအရင္း ေရႊ႕ေျပာင္းလာခဲ့ၾကတာ အမ်ားဆံုးအသုတ္ျဖစ္တဲ့ ဒုတိယ ေျပာင္းေရႊ႕မႈႀကီးဟာ ခရစ္သကၠရာဇ္ မတုိင္မီ ႏွစ္ေပါင္း ၇၃၉ ခုႏွစ္ကို သတ္မွတ္တာဆုိၿပီး ကရင္သမိုင္း မွတ္တမ္းေတြထဲမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။